Bilgisayar Ağları ve İlgili Kavramlar

BİLGİSAYAR AĞLARI
Bilgisayar ağları denilen kavram;İki yada daha çok bilgisayarın bir birine bağlanmasını sağlayan yapıdır. Ağ içindeki bilgisayarlar birbiriyle iletişim kurabilirler ve veri paylaşırlar.Ağın temel amacı bilgisayarları birbirine bağlayarak veri transfeinin sağlanmasının sağlanmasıdır.

AĞ ÇEŞİTLERİ

1)LAN

1.a.Doğrusal Yerleşim

1.b.Halka Yerleşim

1.c.Yıldız Yerleşim

2)MAN

3)WAN

LAN(Local Area Network): Yerel alan ağlarıdır. Bina veya ofis içi gibi sınırlı alanlar dahilinde kurulurlar. Diğer ağ tiplerine göre daha hızlı çalışırlar. Bünyelerinde bilgisayarlar, yazıcılar, çiziciler, CD-ROM sürücüler ve diğer çevre arabirimleri yer alır. Günümüzde pek çok şirketin günlük işlemleri yerel bilgisayar ağlarıyla yürütülmektedir. Fiziksel yerleşimlerine göre çeşitleri vadır.

Doğrusal Yerleşim(Bus Topoloji): Bu tip topolojide tek bir hat tüm bilgisayarları dolaşır. Bu hatta, backbone (omurga) adı verilir. Veri bu kablo boyunca ilerler. Ağ boyunca ortak veri kanalına yeni terminaller bağlanabilir. Backbone ile düğümler (bilgisayarlar) arasındaki bağlantıyı T Konnektörleri yapar. Ayrıca BNC Konnektörleri ile de T konnektörüne gelen bağlantıyı eternet kartına bağlayabiliriz. Ağa yeni billgisayarların bağlanabileceğini söylemiştik. Bu yatay genişleme olarak bilinir. Bus topolojisinde dikey genişleme yapabilmek için ise repeater adı verilen yineleyiciler kullanılır. Bus topolojisinde genellikle coaxsial kablo kullanılır. Bu kablo bakır bileşimli bir kablodur. Bu kablolar kalın ve ince olmak üzere ikiye ayrılır. Kalın coaxsial kablonun 500 m. ‘lik, ince coaxsial kablonun ise 180-185 m. ‘lik bir taşıma gücü vardır. Kablonun her iki ucu uygun omajda bir direnç ile sonlandırılmalıdır.Kurulumu kolay ve maliyeti düşüktür. Ancak tüm terminalleri tek bir kablo dolaştığı için, kablonun herhangi bir noktasındaki problem (temassızlık, kopukluk, kısadevre vs.) tüm sistemi çökertir.

Yıldız Yerleşim(Star Topoloji): Yıldız topolojisi tüm yönlere aktarma kablosuyla genişleyen bir merkezi donanım kullanır. Ağdaki tüm birimler merkezdeki hub’a (çok portlu cihaz) uçtan uca bağlantıyla bağlıdır. Ağa bağlı bilgisayarlara servis vermek ve ağı yeniden şekillendirmek kolaydır. Her bilgisayarın merkezi bir aygıta bağlanması sayesinde, herhangi bir bilgisayarda hata oluştuğunda hatanın belirlenmesi ve hatalı bilgisayarın ağdan ayrılması kolaydır. Bunu; Bus topolojisinden üstün yanı olarak düşünebiliriz. Yıldız topolojisinde sinyal ağa bağlı birimden merkezdeki donanıma, buradan da diğer ağa bağlı birimlere doğru yayılır. Yıldız topolojisinde bilgisayar ile Hub arasındaki bağlantıyı UTP ( Unshields Twisted Pair) kabloları ile yaparız. UTP kablolarının yaklaşık 100 m.’lik bir taşıma kapsitesi vardır. UTP kablolarının her iki ucunda RJ-45 konnektörleri bulunur. Bu topolojide ağın yapısını bozmadan bilgisayar eklemek yatay genişleme yaratır. Ağa yeni bilgisayar eklemek istendiğinde Hub’ın portlarını kullanırız. Ancak Ethernet ile Hub arasındaki mesafe fazla ise sorun yaratır. Dikey genişleme ağların birbirine bağlanması olarak düşünülebilir. İki Hub ise birbirine uplink noktalarından bağlanır. Diğer topolojilere göre daha uzun kablo kullanmak gerekir.Ek olarak yıldız topolojisi ağaç yada sıra düzensel ağ topolojisi oluşturmak üzere başka yıldızların içerisine yerleşebilir.

Halka Yerleşim(Ring Topoloji): Tüm cihazlar ağı oluşturan ve halka şeklinde dolaşan bir kabloya bağlıdırlar. Tüm birimler ya doğrudan ya da bir aktarma kablosu ve arayüz ile halkaya bağlıdır. Elektriksel sinyal birimden birime tek bir yönde iletilir. Her birim, gelen kabloda alıcı, giden kabloda gönderici işlevi görür. Sinyal her birimde kuvvetlendirildiği veya yeniden oluşturulduğu için zayıflama en alt düzeydedir.MAN(Metropolitan Area Network): Bölgeleri, şehirleri, eyaletleri ve tüm ülkeyi kapsayabilirler. Bir iletişim alt yapısını gerektirirler. Bu alt yapı da telekomünikasyon şirketleri tarafından yapılır.WAN(Wide Area Network): Veri iletişim ihtiyacı ülke sınırlarını aşmaya başladığında devreye girerler. İletişim, okyanusları aşan kablolar aracılığıyla sağlanabileceği gibi uydular da kullanılabilir. Özel bir takım cihazlar (yönlendirici -çoklayıcı vs) kullanılır. Kuşkusuz en güzel örneği internettir.

AĞ SİSTEMİNİN BİLEŞENLERİ

Bilgisayar : Bir ağ sistemi en az bir SERVER (Sunucu) ve buna bağlı olarak CLIENT (İstemci)’lerden oluşur. Sunucuların belli noktalara (NOD) yerleştirilerek en üstte başka bir sunucuya bağlanmasıyla, geniş tabanlı bir bağlantı sistemi oluşturulabilmektedir.

Bağlantı ve İletişim Elemanları

Ethernet : (Network Interface Card - NIC) : Yerel ağların oluşturulmasında veri alışverişini yöneten ve gerçekleştiren elemanlardır. Teknolojileri 100 Megabit veri transferi yapabilecek kapasiteye kadar çıkmıştır. PCI veya ISA yuvalara takılan bu kartların kablo bağlantıları BNC ya da RJ45 konnektörleri ile yapılabilmekte; yani iki tip kablo ile kullanılabilmektedirler.

Kablolar : Yaygın olarak TwsistedPair (UTP) yada Koaksiyel (BNC) kablo kullanılmaktadır.

Hub : TwsistedPair kablo ve RJ45 konnektörlerle oluşturulan ağ sistemlerinde, ağın temel dağıtım elemanlarıdır.

Switch : Hub gibi dağıtım elemanı olup, veri anahtarlama ve iletinin güçlendirilmesini sağlar.

Gateway : Haberleşme kontrolünü üstlenen ağ geçididir. Ağa giren ve çıkan tüm veriler bu aygıttan geçerler.

Repeaters : Bir repeater kablodaki sinyali yükseltir ve erişim mesafesini uzatır. Data transferi için ek bir yazılıma ihtiyaç duymaz. Hiç beklemeye gerek kalmadan, giriş sinyalini yükseltilmiş olarak çıkışa verir. Ayrıca bazı repeaterler gürültüler için filtrasyon görevi de yaparlar.

Bridges : Bridge’ler repeaterlere göre daha akıllı cihazlardır. Aynı ya da farklı topolojiler kullanan iki network’ü, data-link seviyesinde birbirine bağlar. Basit olarak, bir server’a iki ayrı sınıftan network kartı takmak suretiyle bir bridge yapılabilir. Örneğin, bir server’a aynı anda hem ethernet hem de token-ring kartla kurulan network kullanıcıları, her iki topolojideki bilgisayarlarla iletişim kurabilirler. Ayrıca bir server’a aynı tip iki ethernet kart takılarak da geniş bir LAN’ı iki parçaya ayırarak, daha basit bir yapı elde edilebilir. Bu yolla da bir bridge yapılmış olur.

Bir Bridge, Data-Link seviyesindeki Media Access Control alt seviyesini (MAC) kullanır. Bu seviye, hedef worstation adresini içerir. Gerçekte doğru Workstation adresini tespit eden bu seviye, kendine bağlı olan tüm Workstationları tanımakla yükümlüdür.

Routers: Routerlar Repeaterlerden bir üst seviyede işlem yapar. Bu seviye IPX’inde çalıştığı network seviyesidir. IPX’ler, routerler ile ilgili emir ve talimatlarıda içerirler. Bir Novel Netware Server, iki ya da daha fazla network interface kartını otomatik olarak kullanabilir. Bir routerin Bridge’den farkı, paket içindeki LAN adreslerini ve Workstation adreslerinin her ikisini de okur ve kullanır. Bridge’ler sadece kendilerine bağlı Workstationların adresleri hakkında bilgi sahibi iken Routerler hem Workstation hem de diğer LAN adresleri hakkında bilgi sahibi olmalıdırlar. Aksi halde, en doğru route bilgisini tespit etmeleri mümkün olamazdı.

Modem: Uzak ağ sistemlerine erişimi çevirmeli ağ, (Dialup Networking) erişimini sağlayan aygıttır. Modem (MOdulation DEModulation) temel olarak Analog veriyi Digital’e, Digital veriyi Analog’a çevirerek, telefon hatları ile iletilmesini sağlar.

Modemler bilgisayara bağlanma biçimi olarak iki türlüdür.

Harici Modemler(External) : Bilgisayara COM portlarını kullanarak takılan bu tip modemler, genişleme yuvası problemi yaşanan kasalar için idealdir. Baskı devrelerde yaşanabilen eleman yetiştirme problemleri bunlarda daha az olduğundan, hata doğrulama ve parazit engelleme gibi özellikleri barındırabilmekte; bu özellikleriyle de hat kopmaları bu modemlerde daha az yaşanmaktadır.

Dahili (Internal) Modemler: Doğrudan ana kart üzerine ISA ve PCI slotlara takılan bu modemler, yazılımla veri yolu üzerine açılan COM3 veya COM4 iletişim kanalını kullanarak haberleşirler. Modülasyon işlemlerinin bir kısmını üzerlerindeki chipler yerine aygıt sürücüsü yazılımlarıyla yapan modeller daha ucuzdur.

Modemler, iletişim standartlarını ve iletişim komutlarını içeren chip setlerine sahiptirler. Bu chip setlerinden Hyes, Rockwell, Motorola en yaygın olanlarıdır.

Modemler veri iletim kapasitelerine göre değerlendirilirler. Bu nedenle daha yüksek değere sahip olanlar her zaman tercih edilenlerdir. Günümüzde 56K lık modemler yaygın olarak kullanılmaktadır.