OSI Referans Modeli

OSI KATMANLARI

OSI 7 katman tanımlamıştır.Sadece işlevsel bir yapıya sahiptir.Bu protokole herkes uymaz, kendi işini gören parçaları alıp kullanabilmektedir.Katmanlı bir yapıyı ortaya sunmuştur.Bu yapı ilk olarak ISO tarafından tarafından geliştirilmiştir.Katmanlar;

Katman 1: Fiziksel Katman (Physical Layer)
Bu katmanda kablo tipi direnci vb. gibi yapılar tanımlanmıştır.Bu katman verinin kablo üzerinde alacagi fiziksel yapiyi tanimlar. Diger katmanlar 1 ve sifir degerleriyle çalisirken, 1. katman 1 ve sifirlarin nasil elektrik, isik veya radyo sinyallerine çevrilecegini ve aktarilacagini tanimlar. Gönderen tarafta 1. katman bir ve sifirlari elektrik sinyallerine çevirip kabloya yerlestirirken, alici tarafta 1. katman kablodan okudugu bu sinyalleri tekrar bir ve sifir haline getirir.

Fiziksel katman veri bitlerinin karsi tarafa, kullanilan medya(kablo, fiber optik, radyo sinyalleri) üzerinden nasil gönderilecegini tanimlar. Iki tarafta ayni kurallar üzerinde anlasmamissa veri iletimi mümkün degildir. Örnegin bir taraf sayisal 1 manasina gelen elektrik sinyalini +5 volt ve 2 milisaniye süren bir elektrik sinyali olarak yolluyor, ama alici +7 volt ve 5 milisaniyelik bir sinyali kabloda gördügünde bunu 1 olarak anliyorsa veri iletimi gerçeklesmez.

Fiziksel katman bu tip çözülmesi gereken problemleri tanimlamistir. Üreticiler(örnegin ağ karti üreticileri) bu problemleri göz önüne alarak ayni degerleri kullanan ag kartlari üretirler. Böylece farkli üreticilerin ag kartlari birbirleriyle sorunsuz çalisir.

Katman 2: Veri Baglantısı Katmani (Data Link Layer)

İki bilgsiayar arasındaki veri iletişiminde en temel seviyedir.İki nokta arasında numaralandırarak veri iletişimini sağlar.Veri baglantisi katmani fiziksel katmana erismek ve kullanmak ile ilgili kurallari belirler. Veri baglantisi katmaninin büyük bir bölümü ag karti içinde gerçeklesir. Veri baglantisi katmani ag üzerindeki diger bilgisayarlari tanimlama, kablonun o anda kimin tarfindan kullanildiginin tespiti ve fiziksel katmandan gelen verinin hatalara karsi kontrolü görevini yerine getirir.


Katman 3: Ag Katmani(Network Layer)

Kurulacak olan bağlantının hangi santralden geçiceği vb. bilgilerin gibi sorunların çözümünde çok etkilidir.Bilgsiayarlar genel olarak numaralandırılır.Ağ katmani veri paketine farkli bir ağ gönderilmesi gerektiginde yönlendiricilerin kullanacagi bilginin eklendigi katmandir. Örnegin IP protokolü bu katmanda görev yapmaktadır.

Katman 4: Taşıma(Ulaşım) Katmani (Transport Layer)

OSI'nin başlaması ve bitmesi gibi yazılımsal işlevleri sağlamaktadır.Gelen bilgiiyi ulaştırır.Yazılımları numaralandırarak adresler.Taşıma katmani üst katmanlardan gelen veriyi ag paketi boyutunda parçalara böler. NetBEUI, TCP ve SPX gibi protokoller bu katmanda çalisir. Bu protokoller hata kontrolü gibi görevleride yerine getirir.

Tasima katmani alt katmanlar (Transport Set) ve üst katmanlar (Application Set) arasinda geçit görevini görür. Alt katmanlar verinin ne olduguna bakmandan karsi tarafa yollama isini yaparken üst katmanlarda kullanilan donanim ile ilgilenmeden verinin kendisi ile ugrasabilirler.

Katman 5: Oturum Katmani(Session Layer)

Oturum katmani; kurulacak olan bağlantının yazılımsal olarak başlaması ve sonlanması gibi sorumluluklara sahiptir.Aynı zamanda bu katman bir bilgisayar birden fazla bilgisayarla ayni anda iletisim içinde oldugunda, gerektiginde dogru bilgisayarla konusabilmesini saglar. Örnegin A bilgisayari B üzerideki yaziciya yazdiriken, C bilgisayari B üzerindeki diske erisiyorsa, B hem A ile olan, hem de C ile olan iletisimini ayni anda sürdürmek zorundadir.

Bu katmanda çalisan NetBIOS ve Sockets gibi protokoller farkli bilgisayarlarla ayni anda olan baglantilari yönetme imkani sağlarlar.

Katman 6: Sunum Katmani(Presentation Layer)

Bu katman uçtan uca anlaşılabilir bir veri dönüşümünü sağlamaktadır.Veriyi karşı taraın anlayabileceği bir hale dönüştürür.Sunum katmaninin en önemli görevi yollanan verinin karsi bilgisayar tarafindan anlasilabilir halde olmasini saglamaktir. Böylece fakli programlarin birbilerinin verisini kullanabilmesi mümkün olur.

Dos ve Windows 9x metin tipli veriyi 8 bit ASCII olarak kaydederken (örnegin A harfini 01000001 olarak), NT tabanli isletim sistemleri 16 bit Unicode'u kullanir (A harfi için 0000000001000001). Ancak kullanici tabii ki sadece A harfiyle ilgilenir. Sunum katmani bu gibi farkliliklari ortadan kaldirir.

Sunum katmani günümüzde çogunlukla ag ile ilgili degil, programlarla ilgili hale gelmistir. Örnegin eger siz iki tarafta da gif formatini açabilen bir resim gösterici kullaniyorsaniz, bir makinanin digeri üzerindeki bir GIF dosyayi açmasi esnasinda sunum katmanina bir is düsmez, daha dogrusu sunum katmani olarak kastedilen sey, ayni dosyayi okuyabilen programlari kullanmaktir.

Katman 7: Uygulama Katmani(Application Layer)

Bu katman ağuygulamalarının çalıştığı katmandır.Hiyerarşik bir yapılanması vardır.Uygulama katmani programlarin ağı kullanabilmesi için araçlar sunar. Microsoft API'leri uygulama katmaninda çalisir. Bu API'leri kullanarak program yazan bir programci, örnegin bir ag sürücüsüne erismek gerektiginde API içindeki hazir araci alip kendi programinda kullanir. Alt katmanlarda gerçeklesen onlarca farkli islemin hiçbirisiyle ugrasmak zorunda kalmaz.